Krijgt je kind zakgeld of loon? Leg afspraken altijd vast

Het ontwikkelt zich vaak vanzelf. Eén van de tienerkinderen voert af en toe de kalfjes of doet andere ‘klusjes’ op het erf, maar al snel groeit dat uit, bijvoorbeeld met tractorwerk. Als de tiener het leuk vindt, is hij of zij zo maar dagelijks thuis aan het werk.

Maar voor minderjarige kinderen gelden stringente regels voor arbeidstijden en voor het type werk dat ze mogen verrichten. Als er geen bewuste afspraken worden gemaakt en als die niet worden vastgelegd en nageleefd, kan de ondernemer problemen krijgen met instanties zoals de Belastingdienst en Inspectie SZW, waarschuwen Bert van den Kerkhof en Ronald van Leeuwen van ABAB.

‘Dan kun je in de wettelijke regelingen tegen zaken aanlopen die veel makkelijker zouden zijn als je het vooraf wél op papier had gezet’, weet Van den Kerkhof. De manier waarop zulke afspraken worden vastgelegd is vormvrij. Het is zinvol om onder andere het aantal uren, het type werkzaamheden en de beloning vast te leggen.

Jonger dan 16 jaar

Kinderen jonger dan dertien jaar mogen sowieso nog niet meewerken. Voor 13-, 14- en 15-jarigen gelden regels voor het maximaal aantal uren. Zij mogen bovendien alleen klusjes doen rond het huis en lichte werkzaamheden in de landbouw, zoals het voeren van kleine dieren of het plukken van fruit.

Vanaf het zestiende jaar mag wat meer. Een 16- of 17-jarige mag met trekkers en machines werken, mits hij of zij beschikt over de vereiste diploma’s, zoals een tractorrijbewijs of spuitlicentie. Bovendien geldt voor tieners vanaf 15 jaar een minimumloon (zie kader).

Is er een gezagsverhouding?

Van den Kerkhof en Van Leeuwen benadrukken dat het vanuit fiscaal perspectief belangrijk is om goed te kijken naar de arbeidsrelatie tussen ouders en kinderen, om te bepalen of er sprake is van een arbeidsrechtelijke gezagsverhouding tussen ouders en kinderen. Als er sprake is van zo’n gezagsverhouding moeten premies werknemersverzekeringen worden afgedragen.

De ouder/ondernemer moet het aannemelijk maken als er geen sprake is van zo’n arbeidsrechtelijke gezagsverhouding. Het helpt enorm als schriftelijk is vastgelegd onder welke omstandigheden kinderen meewerken.

Leer-/

Wanneer het kind onder vergelijkbare arbeidscondities en -omstandigheden meewerkt als gewone werknemers, dan gaan instanties er al snel van uit dat er sprake is van een arbeidsrechtelijke gezagsverhouding. Dat geldt ook als het kind meewerkt in het kader van een leer-/werktraject.

Als het kind op het bedrijf alleen klusjes doet waarbij het ouderlijk gezag voorop staat, dan komt het niet toe aan een dienstbetrekking. Het hangt dan onder meer af van de leeftijd van het kind én van de rechtsvorm van de onderneming, of er wel een fictieve dienstbetrekking aanwezig is.

Opting

Wil de ouder de beloning van het kind toch verlonen en hem of haar laten profiteren van de heffingskortingen, dan is een zogeheten ‘opting-in’ verzoek nodig bij de Belastingdienst. Met zo’n verzoek komt het kind alsnog onder het bereik van de Wet op de loonbelasting en kwalificeert zich als werknemer.
‘Wees jezelf bewust van de situatie, leg dingen vast en handel daar naar’, adviseert Van den Kerkhof. ‘Dan sta je sterker’.

De noodzaak om dat te doen is toegenomen. De Belastingdienst gaat er tegenwoordig al snel vanuit dat er sprake is van een arbeidsrechtelijke gezagsverhouding. Het is aan de ondernemer om het aannemelijk te maken als dit niet zo is. Het is daarom van belang om de arbeidsrelatie van te voren te toetsen en zaken goed vast te leggen. De afspraken die op papier staan, moeten wel geloofwaardig zijn, benadrukt Van den Kerkhof. Krijgt een kind veel meer ‘loon’ dan de werkzaamheden rechtvaardigen, dan kan er sprake zijn van een schenking.

Bedrijfsovername

Ook voor een eventuele toekomstige bedrijfsovername is het belangrijk om vast te leggen onder welke voorwaarden een kind meewerkt. De opvolger moet namelijk drie jaar als werknemer in loondienst zijn of drie jaar samenwerken voordat hij of zij in aanmerking komt voor de fiscale faciliteiten die gelden bij bedrijfsovername, zoals het geruisloos doorschuiven. Als de ondernemer en diens opvolger dat niet hard kunnen maken, kunnen ze geen gebruik maken van deze faciliteiten.

Van den Kerkhof: ‘Als er geen sprake is van bedrijfsovername, dan zou ik me iets minder zorgen maken of instanties het kind dat meewerkt wel of niet als werknemer zien. Maar als bedrijfsovername het doel is, moet je dat strak regelen.’

Meer informatie in de whitepaper ‘Een kind op de loonlijst: de regels’